Il-kwistjoni dwar jekk is-SARS-CoV-2 jiġix trasmess l-aktar permezz ta’ qtar żgħir jew aerosols ilha kontroversjali ħafna. Fittixna li nispjegaw din il-kontroversja permezz ta’ analiżi storika tar-riċerka dwar it-trażmissjoni f’mard ieħor. Għal ħafna mill-istorja tal-bniedem, il-paradigma dominanti kienet li ħafna mard kien jinġarr bl-arja, ħafna drabi fuq distanzi twal u b’mod fantasmagoriku. Din il-paradigma mijasmatika ġiet ikkontestata f’nofs sa tmiem is-seklu 19 biż-żieda tat-teorija tal-mikrobi, u hekk kif instab li mard bħall-kolera, id-deni puerperali, u l-malarja fil-fatt jittrażmettu b’modi oħra. Motivat mill-fehmiet tiegħu dwar l-importanza tal-infezzjoni bil-kuntatt/qtar żgħir, u r-reżistenza li ltaqa’ magħha mill-influwenza li kien fadal tat-teorija tal-mjasma, l-uffiċjal prominenti tas-saħħa pubblika Charles Chapin fl-1910 għen biex tinbeda bidla ta’ paradigma b’suċċess, billi qies it-trażmissjoni fl-arja bħala improbabbli ħafna. Din il-paradigma ġdida saret dominanti. Madankollu, in-nuqqas ta’ fehim tal-aerosols wassal għal żbalji sistematiċi fl-interpretazzjoni tal-evidenza tar-riċerka dwar il-mogħdijiet ta’ trażmissjoni. Għall-ħames deċennji ta’ wara, it-trażmissjoni bl-ajru kienet meqjusa ta’ importanza negliġibbli jew minuri għall-mard respiratorju ewlieni kollu, sakemm fl-1962 saret dimostrazzjoni ta’ trażmissjoni bl-ajru tat-tuberkulożi (li kienet maħsuba bi żball li kienet tiġi trażmessa permezz ta’ qtar żgħir). Il-paradigma tal-kuntatt/qtar żgħira baqgħet dominanti, u ftit mard biss kien aċċettat b’mod wiesa’ bħala trażmess fl-ajru qabel il-COVID-19: dawk li kienu trażmessi b’mod ċar lil nies li ma kinux fl-istess kamra. L-aċċelerazzjoni tar-riċerka interdixxiplinarja ispirata mill-pandemija tal-COVID-19 uriet li t-trażmissjoni bl-ajru hija mod ewlieni ta’ trażmissjoni għal din il-marda, u x’aktarx li tkun sinifikanti għal ħafna mard infettiv respiratorju.
Implikazzjonijiet Prattiċi
Mill-bidu tas-seklu 20, kien hemm reżistenza biex jiġi aċċettat li l-mard jiġi trasmess bl-arja, li kien partikolarment ta’ ħsara matul il-pandemija tal-COVID-19. Raġuni ewlenija għal din ir-reżistenza tinsab fl-istorja tal-fehim xjentifiku tat-trażmissjoni tal-mard: It-trażmissjoni bl-arja kienet maħsuba li hija dominanti matul il-biċċa l-kbira tal-istorja tal-bniedem, iżda l-pendolu tbandal wisq fil-bidu tas-seklu 20. Għal għexieren ta’ snin, l-ebda marda importanti ma kienet maħsuba li tkun fl-arja. Billi niċċaraw din l-istorja u l-iżbalji msejsa fiha li għadhom jippersistu, nittamaw li niffaċilitaw il-progress f’dan il-qasam fil-futur.
Il-pandemija tal-COVID-19 qanqlet dibattitu intens dwar il-modi ta’ trasmissjoni tal-virus SARS-CoV-2, li jinvolvi prinċipalment tliet modi: L-ewwel, l-impatt ta’ qtar “sprayborne” fuq l-għajnejn, l-imnifsejn, jew il-ħalq, li altrimenti jaqgħu mal-art qrib il-persuna infettata. It-tieni, bil-mess, jew b’kuntatt dirett ma’ persuna infettata, jew indirettament b’kuntatt ma’ wiċċ ikkontaminat (“fomite”) segwit minn awtoinokulazzjoni billi tmiss l-intern tal-għajnejn, l-imnieħer, jew il-ħalq. It-tielet, mal-inalazzjoni ta’ aerosols, li wħud minnhom jistgħu jibqgħu sospiżi fl-arja għal sigħat (“trasmissjoni fl-arja”).1,2
L-organizzazzjonijiet tas-saħħa pubblika inkluża l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) inizjalment iddikjaraw li l-virus jiġi trasmess fi qtar kbar li jaqgħu mal-art qrib il-persuna infettata, kif ukoll billi jmissu uċuħ ikkontaminati. Id-WHO ddikjarat b'enfasi fit-28 ta' Marzu 2020, li s-SARS-CoV-2 ma kienx fl-arja (ħlief fil-każ ta' "proċeduri mediċi li jiġġeneraw aerosols" speċifiċi ħafna) u li kienet "informazzjoni żbaljata" li jingħad mod ieħor.3Dan il-parir ikkonfliġġa ma’ dak ta’ ħafna xjentisti li ddikjaraw li t-trażmissjoni fl-arja x’aktarx kienet se tkun kontributur sinifikanti. eż. Ref.4-9Maż-żmien, id-WHO gradwalment ratbet din il-pożizzjoni: l-ewwel, ammettiet li t-trażmissjoni fl-arja kienet possibbli iżda improbabbli;10imbagħad, mingħajr spjegazzjoni, il-promozzjoni tar-rwol tal-ventilazzjoni f'Novembru 2020 biex tikkontrolla t-tixrid tal-virus (li huwa utli biss għall-kontroll tal-patoġeni fl-arja);11imbagħad iddikjara fit-30 ta' April 2021, li t-trażmissjoni tas-SARS-CoV-2 permezz tal-aerosols hija importanti (filwaqt li ma użax il-kelma "fl-arja").12Għalkemm uffiċjal għoli tad-WHO ammetta f'intervista mal-istampa madwar dak iż-żmien li "r-raġuni għaliex qed nippromwovu l-ventilazzjoni hija li dan il-virus jista' jinġarr fl-arja," huma ddikjaraw ukoll li evitaw li jużaw il-kelma "fl-arja."13Fl-aħħar f'Diċembru 2021, id-WHO aġġornat paġna waħda fil-websajt tagħha biex tiddikjara b'mod ċar li t-trażmissjoni fl-arja fuq distanza qasira u twila hija importanti, filwaqt li għamlitha ċara wkoll li "trażmissjoni bl-aerosol" u "trażmissjoni fl-arja" huma sinonimi.14Madankollu, minbarra dik il-paġna web, id-deskrizzjoni tal-virus bħala "fl-arja" għadha kważi kompletament assenti mill-komunikazzjonijiet pubbliċi tad-WHO minn Marzu 2022.
Iċ-Ċentri għall-Kontroll u l-Prevenzjoni tal-Mard (CDC) fl-Istati Uniti segwew perkors parallel: l-ewwel, iddikjaraw l-importanza tat-trażmissjoni permezz ta’ qtar żgħir; imbagħad, f’Settembru 2020, ippubblikaw fil-qosor fuq il-websajt tagħhom aċċettazzjoni tat-trażmissjoni bl-ajru li tneħħiet tlett ijiem wara;15u fl-aħħar, fis-7 ta' Mejju 2021, fejn irrikonoxxa li l-inalazzjoni tal-aerosol hija importanti għat-trażmissjoni.16Madankollu, is-CDC spiss użaw it-terminu "qtar respiratorju," ġeneralment assoċjat ma' qtar kbar li jaqgħu mal-art malajr,17biex nirreferu għall-aerosols,18joħloq konfużjoni sostanzjali.19L-ebda organizzazzjoni ma enfasizzat il-bidliet fil-konferenzi stampa jew fil-kampanji ewlenin ta' komunikazzjoni.20Sakemm saru dawn l-ammissjonijiet limitati miż-żewġ organizzazzjonijiet, l-evidenza għat-trażmissjoni bl-ajru kienet akkumulat, u ħafna xjentisti u tobba mediċi kienu qed jiddikjaraw li t-trażmissjoni bl-ajru ma kinitx biss mod possibbli ta’ trażmissjoni, iżda x’aktarx il-predominantimodalità.21F'Awwissu 2021, is-CDC iddikjara li t-trasmissibbiltà tal-varjant delta SARS-CoV-2 kienet qrib dik tal-ġidri r-riħ, virus estremament trasmissibbli fl-arja.22Il-varjant omicron li ħareġ fl-aħħar tal-2021 deher li kien virus li jinfirex b'rata notevolment mgħaġġla, li wera numru riproduttiv għoli u intervall serjali qasir.23
L-aċċettazzjoni bil-mod ħafna u każwali tal-evidenza tat-trażmissjoni bl-ajru tas-SARS-CoV-2 minn organizzazzjonijiet ewlenin tas-saħħa pubblika kkontribwiet għal kontroll subottimali tal-pandemija, filwaqt li l-benefiċċji tal-miżuri ta' protezzjoni kontra t-trażmissjoni tal-aerosols qed isiru stabbiliti sew.24-26Aċċettazzjoni aktar mgħaġġla ta’ din l-evidenza kienet tinkoraġġixxi linji gwida li jiddistingwu r-regoli għal ġewwa u barra, fokus akbar fuq attivitajiet fil-beraħ, rakkomandazzjoni aktar bikrija għall-maskri, enfasi aktar u aktar bikrija fuq tajbin u filtru aħjar tal-maskri, kif ukoll regoli għall-ilbies tal-maskri ġewwa anke meta setgħet tinżamm id-distanza soċjali, ventilazzjoni, u filtrazzjoni. Aċċettazzjoni aktar bikrija kienet tippermetti enfasi akbar fuq dawn il-miżuri, u tnaqqas il-ħin u l-flus eċċessivi minfuqa fuq miżuri bħad-diżinfezzjoni tal-uċuħ u l-ostakli laterali tal-plexiglass, li huma pjuttost ineffettivi għat-trażmissjoni bl-ajru u, fil-każ ta’ dan tal-aħħar, jistgħu saħansitra jkunu kontroproduttivi.29,30
Għaliex dawn l-organizzazzjonijiet kienu daqshekk bil-mod, u għaliex kien hemm daqstant reżistenza għall-bidla? Dokument preċedenti kkunsidra l-kwistjoni tal-kapital xjentifiku (interessi personali) minn perspettiva soċjoloġika.31L-evitar tal-ispejjeż assoċjati mal-miżuri meħtieġa biex tiġi kkontrollata t-trażmissjoni bl-arja, bħal tagħmir protettiv personali (PPE) aħjar għall-ħaddiema tal-kura tas-saħħa32u ventilazzjoni mtejba33seta’ kellu rwol. Oħrajn spjegaw id-dewmien f’termini ta’ perċezzjoni tal-perikli assoċjati mar-respiraturi N9532li, madankollu, ġew ikkontestati34jew minħabba ġestjoni ħażina tal-ħażniet ta' emerġenza li wasslu għal nuqqasijiet kmieni fil-pandemija. eż. Ref.35
Spjegazzjoni addizzjonali li ma ġietx offruta minn dawk il-pubblikazzjonijiet, iżda li hija kompletament konsistenti mas-sejbiet tagħhom, hija li l-eżitazzjoni li tiġi kkunsidrata jew adottata l-idea ta’ trażmissjoni ta’ patoġeni bl-ajru kienet, parzjalment, dovuta għal żball kunċettwali li ġie introdott aktar minn seklu ilu u li sar parti minnu fl-oqsma tas-saħħa pubblika u l-prevenzjoni tal-infezzjonijiet: dogma li t-trażmissjoni ta’ mard respiratorju hija kkawżata minn qtar kbar, u għalhekk, l-isforzi ta’ mitigazzjoni tal-qtar ikunu tajbin biżżejjed. Dawn l-istituzzjonijiet urew ukoll riluttanza li jaġġustaw anke meta jkun hemm evidenza, f’konformità mat-teoriji soċjoloġiċi u epistemoloġiċi ta’ kif in-nies li jikkontrollaw l-istituzzjonijiet jistgħu jirreżistu l-bidla, speċjalment jekk tidher ta’ theddida għall-pożizzjoni tagħhom stess; kif jista’ jopera l-ħsieb fi grupp, speċjalment meta n-nies ikunu difensivi meta jiffaċċjaw sfidi minn barra; u kif l-evoluzzjoni xjentifika tista’ sseħħ permezz ta’ bidliet fil-paradigma, anke hekk kif id-difensuri tal-paradigma l-antika jirreżistu li jaċċettaw li teorija alternattiva għandha appoġġ aħjar mill-evidenza disponibbli.36-38Għalhekk, biex nifhmu l-persistenza ta' dan l-iżball, fittixna li nesploraw l-istorja tiegħu, u tat-trażmissjoni tal-mard fl-arja b'mod aktar ġenerali, u nenfasizzaw ix-xejriet ewlenin li wasslu biex it-teorija tal-qtar issir predominanti.
Ġej minn https://www.safetyandquality.gov.au/sub-brand/covid-19-icon
Ħin tal-posta: 27 ta' Settembru 2022